23 Nisan 1920, Türk milletinin isteğini temsil eden Birinci Büyük Millet Meclisi’nin açıldığı ve Türk halkının egemenliğini ilân ettiği tarihtir. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün, Büyük Millet Meclisinin açılışı ile birlikte Türk çocuklarına hediye ettiği 23 Nisan, bugün Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı olarak anılmaktadır. Fakat bu bayramın oluşumuyla alakalı birtakım hatalı bilgiler bulunmaktadır. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nın meydana çıkışında 3 farklı bayramın payı olduğunu söyleyebiliriz. Ulusal Egemenlik ve 23 Nisan Bayramları aslında farklı bayramlarken, birleşmişler; son olarak onlara Çocuk Bayramı da eklenmiştir.
Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı tarihi
23 Nisan, 1921’de çıkarılan 23 Nisan’ın Milli Bayram Addine Dair Kanun ile bitlikte Türkiye’nin ilk ulusal bayramı kabul edilmiştir. Bu bayram ilk ortaya çıktığında ne ulusal egemenlikten ne de çocuklardan söz edilmekteydi. Zaten daha o senelerde Osmanlı saltanatı hala kanunen hüküm sürmekteydi. 1 Kasım 1922’de saltanatın kaldırılmasıyla bu durum değiştirildi. Ve 1 Kasım Hâkimiyet-i Milliye Bayramı (Ulusal Egemenlik Bayramı) olarak ilan edildi.
Daha ileri senelerde, TBMM’nin açılış tarihi olan 23 Nisan “Milli Hâkimiyet Bayramı” olarak kutlamış ve bu vaziyet 1 Kasım’ın uzun vadede bayram olarak unutulmasına sebep olmuştur. 1935’te milli bayramlar ve tatil günleriyle ilgili yasa düzenlenmiş ve ’23 Nisan Millî Bayramı’nın adı ‘Millî Hâkimiyet Bayramı’ olarak değiştirilmiştir. Böylelikle 1 Kasım Hâkimiyet-i Millîye Bayramı ile 23 Nisan Millî Bayramı birleştirilmiştir.
23 Nisanın çocuk bayramı oluşu TBMM’nin açılışıyla ilgili ancak tamamıyla farklı bir bayram olarak ilerlemiş ve 1981 senesine kadar da bu şekilde devam etmiştir. Bu Bayram 23 Nisan 1927’de Himaye-i Etfal Cemiyeti’nin (Çocuk Esirgeme Kurumu) o günü ‘Çocuk Bayramı’ olarak ifade etmesiyle başlamıştır. Aslında Himaye-i Etfal Cemiyeti’nin 23 Nisan ile ilgili çalışmalarının geçmişi daha önceki senelere dayanmaktadır. Kurum, 23 Nisan 1923’te millî bayram için özel olarak hazırlanmış pullar bastırmıştır.
23 Nisan 1924’te yayınlanan Hâkimiyet-i Milliye gazetesinde “Bugün Yavruların Rozet Bayramıdır” başlığı ile bayramdan söz edilmiştir. 23 Nisan 1926’dahi dahi gene tıpkı gazetede “23 Nisan Türklerin Çocuk Günüdür” başlıklı bir yazı kaleme alınmış ve bu yazıda cemiyetin bugünü çocuk günü yapma yolunda olduğu ve para kazanan her bireyin bugün cemiyete çocuklar için bağışta bulunması gerektiği vurgulanmıştır. Bu tarihten itibaren bu üç kavram, 23 Nisan gününde tek olarak birleşecek ve çocuk bayramı olma konusu ile ilgili bir kanun olmaksızın kutlanmaya başlanacaktır.
Cemiyet, çocuklar için ek gelir elde edebilmek amacıyla bu günün Çocuk bayramı olarak nitelendirilmesine ön ayak olmuştur. Böylece çocuk bayramı oluşturulmuştur. Çocuk bayramı adı daha resmiyet kazanmamış olsa dahi, bundan sonra 23 Nisan ‘Millî Hâkimiyet Bayramı’nın beraberinde ‘Çocuk Bayramı’ biçiminde de kutlanmaya başlanmıştır. Böylelikle zaten Atatürk tarafından çocuklara hediye edilen bu bayramın Çocuk Bayramı olması resmiyet kazanmıştır.
Büyük lider Atatürk’ün düşüncesine göre çocuklar, milletin geleceğidir. Onlara duyduğu sarsılmaz güvenin ve büyük sevginin ifadesi olarak, millî bayramımız olan 23 Nisanları çocuklara hediye etmiştir. Tarihimizin onur dolu sayfalarının yeni nesillerce öğrenilmesi ve Türk Devleti’nin devamını emanet edeceğimiz yeni Cumhuriyet bekçilerinin bu bilinçle yetişmesi hedefiyle 23 Nisanlar, mühim birer vesiledir. Bu sebepledir ki Gazi Mustafa Kemal Atatürk koskoca bir milletin kurtuluş günü olan, egemenliğini aldığı bu kutlu günü çocuklara hediye etmiştir.
Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı Nasıl Kutlanır?
23 Nisan, Türkiye Cumhuriyeti’nde 23 Nisan 1921’de resmî bayram olarak kabul edilmesinden bu yana, farklı adlarla dahi olsa resmî törenlerle kutlanmıştır. En sade durumuyla bu törenlerde İstiklâl Marşı okunur ve saygı duruşunda bulunulur.
Önceki senelerde 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramına özel olarak bazı makam koltuklarına çocuklar oturtulurdu. Ancak yeni programa konulan yönetmeliğe göre, evvelki senelerde uygulanan koltuk devri uygulamasına son verildi.
Günümüzde 23 Nisan günlerinde bayram Türkiye Cumhuriyeti devleti erkânının öncelikle Anıtkabir olmakla birlikte türlü Atatürk anıtlarında gerçekleştirdikleri resmî törenlerle başlar. Daha sonra stadyumlarda ilkokul öğrencilerinin hazırladığı gösterilerin sergilenmesi ve resmî geçit töreniyle devam eder.
Bayram için belirlenen çayırlarda güreşler, koşular ve başka diğer yarışmalar düzenlenir. Çeşitli sivil toplum örgütleri ve kuruluşlar da farklı etkinlikler ile kutlamalarda yer alırlar. Akşamları da şehir merkezlerinde fener alayı düzenlenir.
23 Nisan bayram sebebiyle Türkiye’de resmî tatildir. İlköğretim öğrencilerine 24 Nisan günü de tatildir. Siz de bu mutlu günde gerçekleştirilen törenlere katılabilir ya da evinizde kendi küçük kutlamanızı düzenleyebilirsiniz. Tüm dünyadan çocukların katıldığı kültürel dans gösterilerini yerinde veya televizyon yayınından canlı olarak takip edebilirsiniz.
Ve tabi ki bayramın sahibi çocukları eğlendirmek için keyifli aktivitelere zaman ayırabilirsiniz. Sinema, tiyatro ya da lunaparklarda doyasıya eğlenebilmeleri için çevrenizdeki çocuklarla etkinlik planlayabilirsiniz.
