Alışveriş yapmayı, dalış yapmayı, sinemaya gitmeyi, seyahat etmeyi, yürüyüş yapmayı veya diğer binlerce boş zaman aktivitelerinden birini seviyor olsanız da, muhtemelen hayatınızın büyük bir bölümünü nasıl yapacağınızı bulmak için harcıyorsunuz. Gerçek şu ki, sevdiğiniz şeyi yapacak paraya sahip olmak için aynı zamanda çalışmak zorundasınız. İşçi bayramı, bu çalışmaların ve emeğin kutlamasıdır. Elbette aramızda işini gerçekten seven şanslı insanlar var ama işimizi ne kadar sevsek de yapmalıyız. Ancak çöpçüden hemşireye, öğretmenden polise yaptığımız her küçük işin toplum için gerekli ve değerli olduğunu da unutmamalıyız.
Uluslararası İşçi Bayramı’nın Tarihi
1760 yılında İngiltere’de Sanayi Devrimi adı verilen büyük bir olay başladı. Bu olay tüm dünyaya yayıldı ve 1840 yılına kadar sürdü. Bu süre zarfında tarım toplumları daha çok sanayileşti. Demiryolu, çırçır ve elektrik gibi icatlar toplumu kalıcı olarak değiştirdi. Sanayi Devrimi sırasında dünya çapında milyonlarca işçiye ihtiyaç duyuldu.
Ne yazık ki bu süre zarfında birçok işveren çalışanlarına adaletsiz davrandı, uygunsuz ücretler ödedi, kötü çalışma koşulları sağladı ve işçileri uzun saatler çalışmaya zorladı. Bazı çalışanlar günde 16 saat çalıştı. İşçi sınıfının ihtiyacı olan şey, haklarını savunacak birisiydi. 1864’te Uluslararası İşçi Derneği Londra’da başladı. Örgüt, işçilerin örgütlenme hakkı ve ayrıca 8 saatlik işgünü hakkı için savaştı. 1871’de Fransa’daki işçiler de aynı şeyi yaptılar ve kendi işçi hareketlerini başlattılar.
Sonunda, dünya çapındaki işçi hareketi, 5 günlük bir çalışma haftası, ücretli tatiller ve 8 saatlik bir iş günü yaratılmasına yardımcı oldu. Bugün dünya çapında birçok işçi, işçi hareketinin uğrunda mücadele ettiği tüm avantajlardan yararlanıyor.
Türkiye’de şayet 1 Mayıs İşçi bayramı ilk olarak Osmanlı döneminde 1905 senesinde İzmir’de kutlandı. Bunu 1909 Üsküp kutlaması izledi. İstanbul’da ise ilk 1 Mayıs kutlaması 1910 senesinde gerçekleştirildi. 1920 yılındaki kutlamalar tarihi açıdan simgesel bir öneme sahipti. İşgal altındaki İstanbul’da işgal yönetimi ve Osmanlı hükümetinin yoğun baskısına karşın Haliç’ten Beyoğlu’na kadar yürüyen işçiler “Bağımsız Türkiye” pankartı taşıdı.
1923 İktisat Kongresi’nde 1 Mayıs İşçi bayramı, “Amele Bayramı” olarak yasaya geçti. 1925’te Takrir-i Sükûn yasası ile kutlamalar yasaklandı. 1935’te hükümet, 1 Mayıs’ın ismini “Bahar Bayramı” olarak değiştirerek tatil ilan etti.
1976 senesi bir dönüm noktası oldu. Taksim Meydanı’nda 400 bin işçinin katılımı ile o vakte kadarki dönemde yaşanan en büyük ve kalabalık kutlama gerçekleştirildi. 1977 1 Mayıs’ı ise ne yazık ki tarihe “Kanlı 1 Mayıs” olarak geçmiştir. Kalabalığın üstüne çevredeki binalardan ateş açılması ile 34 kişi hayatını kaybetti ve 200’den çok kişi yaralandı. 1980 askeri darbesi, 1 Mayıs İşçi bayramı kutlamalarını süresiz olarak yasakladı ve 1 Mayısı tatil olmaktan çıkardı. 2009’da “Emek ve Dayanışma Günü” olarak tekrar tatil ilan edildi.
Dünya İşçiler Gününde Neler Yapılabilir?
İşçi sınıfının onuruna, dünya çapında birçok ülke çalışanlarına bir gün izin vererek bu günü emek ve dayanışma günü olarak kutluyor. İşçi bayramında birçok sendika ve işçi derneği geçit törenleri, mitingler ve diğer türden kutlamalar düzenler. Birçok aile günü birlikte geçirir. Hâlâ işçi hakları için savaşan ülkelerdeki insanlar için bugün protestolar, yürüyüşler ve gösteriler günüdür.
Bu gün insanların çalışmalarını ve ortaya koydukları emeği kutlamak içindir. Bu yüzden son zamanlarda biraz takdir edilmediyseniz, bugün yapmaktan hoşlandığınız şeyi yapma ve kendinizi şımartma günüdür.
Kendinizi biraz daha politik hissediyorsanız, birçok şehirde ücretler ve çalışma koşulları hakkında farkındalık yaratmak adına düzenlenmiş çok sayıda miting veya yürüyüşten birine katılabilirsiniz. Bundan sonra, herhangi bir değişiklik yapmanın ilk adımı insanları bu konuda bilinçlendirmektir.
